İran: Almanya vatandaşı İranlı muhalife idam cezası verildi

Bir ayı aşkın bir süre önce de İngiliz ajanı olmakla suçlanan Britanya-İran çifte vatandaşı ve İran’ın eski savunma bakan yardımcısı Ali Rıza Akbari idam edilmişti.

İran’da yargı haberlerini aktaran Mizan haber ajansı Tahran’daki bir Devrim Mahkemesi’nin Jamshid Sharmahd’ın “Terör operasyonları planlamak ve başını çekmek suretiyle yeryüzünde fesat yaymaktan” suçlu bulunduğunu bildirdi.

Sharmahd’ın ‘Tondar’ diye bilinen terör eylemleri yapan bir grubun lideri olduğu ve “beşi başarıya ulaşan” 23 saldırının planlarını yaptığı öne sürülüyor.

Sayılan eylemler arasında 2008 yılında Şiraz’daki bir camiyi hedef alan ve 14 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırı da var.

‘Tondar’ Farsça gök gürültüsü demek ve aynı zamanda ABD merkezli, az bilinen bir İranlı muhalif grup olan İran Kraliyet Meclisi’ne (KAI) verilen isimlerden biri. Örgüt 1979 yılında İslam Devrimi ile sona eren Şahlık rejimini geri getirmeyi amaçlıyor.

Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), Sharmahd’ın Tondar’ın açıklamalarının yayınlandığı bir internet sitesi açtığını ve bu sitede örgütün bombalı bazı saldırıları üstlendiği açıklamalarının da yer aldığını kaydediyor. Bunun yanında bazı radyo ve video mesajlarını da seslendirmiş.

Ancak Sharmahd, bu ayın başlarında görülmeye başlanan davada, İranlı savcıların kendisine yönelttiği bütün suçlamaları reddetti ve sadece sözcülük görevi yaptığını söyledi.

Af Örgütü’nün verdiği bilgiye göre, Sharmahd geçen yıl ailesiyle yaptığı iki telefon görüşmesinde işkence ve kötü muamele gördüğünü, uzun süreler tecrit hücresinde tutulduğunu anlatmış. Ayrıca Parkinson hastası olan Sharmahd’ın yeterli tedaviyi görmediği ve ilaçlarının sürekli geciktirildiği kaydediliyor.

2020 yılının Ağustos ayında İran istihbarat bakanlığı Sharmahd’ın “karmaşık bir operasyonla” tutuklandığını açıkladı ama başka ayrıntı vermedi.

Temmuz ayında Sharmahd, Almanya’dan uçakla Birleşik Arap Emirlikleri’ne gitmişti. Hindistan’a gidecek uçağını beklerken Dubai’deki bir otelde kalacaktı.

İşte o noktada ailesinin Sharmahd ile teması kesildi. Ama cep telefonunun konumunu takip edebiliyorlardı ve telefonun BAE’den Umman’a geçtiğini gördüler. Oysa o sırada sınır koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle geçişlere kapalıydı.

Bu bilgiler ismi verilmeyen bir kaynak tarafından Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin Tartışmalı Gözaltılar Çalışma Grubu’na aktarıldı.

İsmi verilmeyen kaynak, ailenin Sharmahd’ın telefonundan iyi olduğu mesajını almasından bir gün sonra ise İran’ın onu gözleri bağlı, birçok suçlamayı kabul ederken görüldüğü bir videoyu yayınladığını söylüyor.

BM çalışma grubu Sharmahd’ın İranlı ajanlar tarafından kaçırılarak Umman’a geçirildiği iddiasının Birleşik Arap Emirlikleri tarafından reddedilmediğini aktarıyor.

Umman yetkilileri ise farklı şeyler söylüyor. Sharmahd’ın, Umman’a bir grup işbirlikçi yardımıyla geçtiğini ve kendi kararıyla deniz yolundan yasadışı şekilde İran’a girmek için hareket ettiğini kaydediyor.

2019 yılında muhalif gazeteci Ruhullah Zem da Irak’ı ziyareti sırasında Devrim Muhafızları tarafından kaçırılarak İran’a götürülmüştü. O da bir yıl sonra yine “Yeryüzünde fesat yaymaktan” suçlu bulunarak idam edilmişti.