Depremden ölmedik, soğuktan öleceğiz – DW – 15.02.2023

KahramanmaraÅŸ merkezli iki deprem sonrası harabeye dönen Hatay’da hayat durdu. Depremde hayatta kalan binlerce insanın kenti terk etmesiyle Hatay hayalet ÅŸehre döndü. Ancak hâlâ Hatay’ı terk etmeyenler de var. Depremden saÄŸ kalanlar arasında köyde yaÅŸayanlar, temel ihtiyaçlarını karşılayamamaktan ÅŸikayetçi. Barınma ve gıda temini, en büyük sorun.

Hatay’ın yaklaşık 9 bin nüfuslu Dursunlu köyü, merkeze sadece 15 dakika uzaklıkta. Ancak burada yaÅŸayan Hataylılar, depremin üzerinden 10 gün geçmesine raÄŸmen hayatta kalma savaşı veriyor.

Çar ailesi, onlardan biri. Hatay’daki KurtuluÅŸ Caddesi üzerinde bulunan tarihi Affan mahallesi depremde tamamen yıkıldı. Hakan-Özlem Çar ve iki çocuÄŸunun Affan’da yaÅŸadığı ev de yerle bir oldu. Çar çifti çocuklarıyla birlikte köye geldiÄŸini anlatıyor.

“Dün mahalleden son cenazeyi çıkardılar. Bir tane ufak horozumuz var. Bir ara ona yemek koymaya geçtik. Sonra akrabalarımızın yanına, Dursunlu köyüne geldik.”

İki çocuk babası Yaşar Büyükaşık, Çar ailesinin akrabası. Hakan Çar ile aynı anda çadır bulmak için gösterdikleri çabayı anlatıyor.

“Çadır bulabilmek için 10 kilometre yürüdük. Yani yaklaşık bir buçuk saat. Yayan git gel üç saat… BoÅŸver ya… Gerçekten çok kötü bir düzen. Gönüllüler geliyor ama devlet yanımızda deÄŸil. Biz kaderimize terk edildik.”

“AFAD’dan kimseyi görmedik”

Dursunlu köyünün girişinde dört tane AFAD çadırı göze çarpıyor. Sağlık çalışanı Hakan Çar yaşadıklarına şükretse de depremin üzerinden 10 gün geçmesine rağmen halen devletin yardım eli uzatmamış olmasına anlam veremediğini söylüyor.

“Gönüllüler yemek getiriyor. AFAD’dan kimseyi görmedik. Deprem olduÄŸu günden beri ısınmaya çalışıyoruz. Bu sobayla artık ne kadar olursa…”

Çar ailesi akrabaları ile beraber sekiz kiÅŸi tek çadırda konaklıyor. Çadır, AFAD ya da Kızılay’a ait deÄŸil. Gönüllülerin getirdiÄŸi çadırı daha dün kurmuÅŸlar. Gece çocukların da kaldığı çadıra çakalların indiÄŸini, nöbetleÅŸe uyuduklarını anlatıyorlar.

Özlem Çar, çocuklarının hastalanmasından endiÅŸeleniyor. Özlem Çar, “Dün bir ÅŸiÅŸe suyla başımızı yıkadık. Ara ara ÅŸehre iniyoruz ama kokular yayılmaya baÅŸladı. O neden çocukları koruma amacıyla buradayız ÅŸu an” diye anlatıyor.

Yaşar Büyükaşık da diğer köylüler gibi çocuklarının hasta olacağından tedirginlik duyduğunu söylüyor.

“Çadırı kurduk ama sabah üstümüze çiÄŸ yağıyordu. Çocuklar soÄŸuktan titremeye baÅŸladı. Ne yapacağımı ÅŸaÅŸtım. Depremden ölmedik ama soÄŸuktan öleceÄŸiz. Ne soba var ne doÄŸru düzgün bir çadır.” 

Isınmaya çalıştıkları sobayı göstererek, “Ä°ÅŸte baksana, ÅŸununla ısınmaya çalışıyoruz” diye ekliyor. 

“Devlet yanımızda deÄŸil, kaderimize terk edildik”

Dursunlu köyü sakinleri gönüllülerin yardıma gelmesinden memnun ama onların yapabileceklerinin de bir yere kadar olduÄŸunu söylüyor. YaÅŸar Büyükaşık, “Biz devletten bir ÅŸey bekliyoruz. Kimseyi görmedim ya, olamaz böyle bir ÅŸey” diye isyan ediyor.

Çadırın başında bir jeneratör var. Onu da daha dün temin edebilmişler. Sobanın etrafındaki suları da yine kendi imkanlarıyla almış ve köye kadar taşımışlar. Yani devlet kurumlarından destek için gelen giden olmamış. 

Çar ailesinin depremde sadece evleri yıkılmamış, arabaları da hasar görmüş. Tuzla buz olan arka cama branda çekip çocuklar arabada uyuduğunda üşümesin diye üstüne battaniye sermişler. Hakan Çar da, çocukların sağlığı için endişeli olduğunu söylüyor.

“Çocukların boÄŸazında yaralar çıkmaya baÅŸladı. Ben saÄŸlık çalışanı olduÄŸum için ilaç bulabildim. Ä°mkanlar çok kötü burada, özellikle çocuklarımız için.”

DW Türkçe’nin konuÅŸtuÄŸu Hatay’da görev yapan saÄŸlık çalışanları da özellikle çocukların ilaç ihtiyacının acilen giderilmesi gerektiÄŸini söylüyor.

“Çocuklar için yiyeceÄŸe ihtiyacımız var”

Gülbahar Güzelkokar da Dursunlu köyü sakinlerinden. Evi yıkılmamış ama Hatay’ı terk edemeyen hemen herkes gibi o da korkudan apartmana giremiyor. 

“Kayınvalidemin evi tek göz oda, hemen dışarı çıkabiliyoruz diye onda kalmaya baÅŸladık. Dört çocuÄŸumuz var, arabada yatıyoruz. Üşüyoruz. Odunla ısınmaya çalışıyoruz, ÅŸu mangalla.”

Gülbahar Güzelkokar’ın gösterdiÄŸi mangal, ısınma için yeterli bir düzenek deÄŸil. O da depremin ilk gününden beri devlet görevlilerinden kimseyi göremediÄŸini, sadece Türkiye Komünist Partisi (TKP) gönüllülerini gördüğünü anlatıyor.

“Ä°ÅŸte ÅŸu komünist parti görevlileri geldi. AFAD ya da Kızılay gelmedi. Çocuklar için yiyeceÄŸe ihtiyacımız var. Meyve suyu istedi çocuklarım ama evde yok. Alacak yer de yok. Çikolatalı gofrete alışmışlar. O da evde yok. Buzdolabında ne varsa bitti.”

Harabeye dönen kentte yıkılmamış mahallelerde dahi açık bakkal ya da markete rastlamak mümkün değil. Tam da bu nedenle depremzedelere yönelik yardımlar hayati önem taşıyor. 

Sadece gıda deÄŸil, temiz suya olan ihtiyaç da giderilmiÅŸ deÄŸil. Gülbahar Güzelkokar, çocuklarını kazanda kaynattığı su ile yıkayabilmiÅŸ. Deprem öncesi hasta düştüğü için iÄŸne olan küçük çocuÄŸunun tedavisi ise yarım kalmış. Güzelkokar, TKP’nin deprem bölgesinde çalışan gönüllü doktorları küçük çocuÄŸu muayene etse de sonrası için endiÅŸeleniyor ve şöyle konuÅŸuyor:

“Acil bir ÅŸey olsa hastanemiz de yok. O da yıkıldı.”